Kumaş katmanlı kompansatörler, termal değişikliklerin neden olduğu hareketi emerek kanal sistemlerinde stres rahatlaması sağlamak için tasarlanmış esnek bağlantı elemanlarıdır. Ayrıca titreşim izolatörleri, amortisörler gibi
davranırlar ve bazı durumlarda bitişik kanalların veya ekipmanların yanlış hizalanmasını telafi ederler.
Tasarıma bağlı olarak sentetik elastomerler, kumaşlar, yalıtım malzemeleri ve floroplastikler de dahil olmak üzere çok çeşitli malzemelerden üretilirler.
Tasarımlar, aşırı sıcaklık veya korozyon altında çalışmak için metal çerçevelere bağlı tek bir kattan karmaşık, çok katlı yapılara kadar uzanır.
İlk kullanılmaya başlanmasından bu yana, kumaş katmanlı kompansatörler, artan esnek sızdırmazlık zorluklarını çözmek için kullanılmıştır. Ancak, ana uygulama alanı
elektrik üretimi olmuştur.
Malzemeler geliştirildikçe ve kompansatör tasarımı teknolojisi geliştirildikçe,
aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda başarıyla
kullanılmıştır:
• Çimento
• Kimyasal
• Isıtma ve havalandırma
• Deniz ve deniz
• Metal Dökümhaneleri
• Petrokimya
• Kirlilik kontrolü ve baca gazı temizleme
• Enerji üretimi
- Fosil Yakıt
- Gaz Türbini
- Nükleer
• Kâğıt hamuru ve kağıt
• Çelik ve alüminyum
• Atık yakma
Kumaş katmanlı kompansatörler kanal sisteminde esneklik sağlar ve 4 ana duruma izin vermek için
kullanılır:
1. Sıcaklık değişiklikleri nedeniyle kanalın genişlemesi veya daralması
2. Titreşim veya gürültünün etkilerini en aza indirmek için bileşenlerin izolasyonu
3. Proses işlemleri sırasında bileşenlerin hareketi
4. Büyük parçaların montajı veya sökülmesi ve montaj toleransları
Kumaş kompansatörlerin avantajları şunlardır:
Kompansatördeki katman sayısına bağlı olarak 2 temel yapı şekli vardır:
1. Tek katmanlı kumaş kompansatörler
Genellikle düşük sıcaklığın ve düşük basıncın olduğu ortamlar için uygun çözümlerdir. Silikon, PTFE,
vb. elastomer takviyeli kumaşlardan imal edilir. Flanş sızdırmazlığını sağlamak için kompansatör
bezinin kenarlarına flanş takviyesi ilave edilir, ek olarak agresif kimyasalların bulunduğu ortamlar için
PTFE conta kullanımı önerilmektedir. Bu şekilde iyi bir sızdırmazlık sağlamanın yanında bağlantı
elemanlarının kompansatör flanşına zarar vermesi engellenmiş olur.
2. Çok katmanlı kumaş kompansatörler
Çok katmanlı kompansatörlerde, farklı özelliklere sahip kumaşların bir araya getirilerek ortam şartlarına uygun çalışma performansı elde edilmesi amaçlanmaktadır.
Dıştan-içe kompansatör bez katmanlarının kullanım amaçları kabaca şu şekildedir;
1. Dış Katman: Kompansatörü dış etkenlere (UV, asit, su, kir, vb.) karşı korur. Bu katmanda
kullanılacak elastomer kaplı kumaş bir alt katmandaki sızdırmazlık katmanını darbelere karşı korur ve
elastomerin cinsinde göre sızdırmazlığa katkıda bulunur. Bu katmanda %100 gaz sızdırmaz özelliğe
sahip Lamine PTFE Cam elyaf kumaş kullanılır ise bir alttaki sızdırmazlık katmanının kullanılmasına gerek kalmaz.
2. Sızdırmazlık Katmanı: Akışkan sızdırmazlığını sağlayarak kompansatör katmanlarının ve hattın güvenle çalışmasını sağlar.
3. Isı izolasyon Katmanı: Üzerinde bulunan katmanları, akışkanın yüksek sıcaklığından korur ve aynı zamanda kompansatör bezinin dış yüzey sıcaklığının, işçi güvenliği açısından uygun sıcaklıklara
düşürülmesini sağlar.
4. Mukavemet Katmanı: Bu katman, kompansatör bezi üzerinde oluşabilecek;
a. Ani basınç değişimlerine (pulsasyon)
b. Titreşimlere (vibrasyon)
c. Hat hareketlerine (uzama, sıkışma, yanal kayma, burulma, eğilme)
karşı direncini arttırarak, kompansatörün kullanım ömrünü arttırır.
Kumaş kompansatörlerin bağlantısı için aşağıdaki gibi 3 tip konfigürasyon mevcuttur.
1) Bant tipi kompansatör bezi
2) U-tipi kompansatör bezi
3) Kombine tip kompansatör bezi
Bant Tipi Kompansatör Bezi
Esnek elemanın düz bir bant gibi imal edildiği kompansatör bezi konfigürasyonudur.
U-Tipi Kompansatör Bezi
Esnek elemanın dik açılarda oluşturulmuş flanşlara sahip kompansatör bezi konfigürasyonudur.
Kombine Tip Kompansatör Bezi
Hem bant tipi hem de u-tipi konfigürasyonları kullanan kompansatör bezi konfigürasyonudur.
Ortam Sıcaklığı
Kompansatör, hava sirkülasyonunun zayıf olduğu bir alanda bulunmamalı veya yüksek sıcaklıkta radyasyona maruz kalmamalıdır. Yüksek
sıcaklıklarda (250° C'nin üzerinde) çalışan kumaş kompansatörler sıcaklık gradyanına maruz kalır. Bu gradyan, kompansatörün yüksek iç
sıcaklığı (sıcak yüz) ve daha soğuk dış sıcaklık (soğuk yüz) arasındaki farktır. Kompansatörün çevresindeki yüksek ortam sıcaklıkları, ısının
kompansatörün dış yüzeyinden yayılma hızını azaltarak bu sıcaklık gradyanını azaltacaktır. Bu da birincil katmanın yani sızdırmazlık membranın
ve dolayısıyla kompansatörün bozulmasına yol açacaktır. Bu nedenle, ortam sıcaklıklarını üreticinin önerileri dahilinde tutmak için yeterli önlemin
alındığından emin olmak önemlidir, aynı sebeple kompansatörün dışardan yalıtımına genellikle izin verilmez. Soğuk dış ortam koşullarının
hüküm sürdüğü yerlerde, içinde yoğunlaşma oluşma olasılığına dikkat edilmelidir. Bu gibi ortamlar için iç veya dış yalıtım gibi karşı önlemler
uygulanabilir.
Çevre
Kumaş kompansatörler genellikle enerji üretim tesisleri, kimya fabrikaları, çimento fabrikaları vb. gibi zorlu endüstriyel yerlerde bulunur. Bu
yerlerde, kompansatörün elastomer dış katmanı, normal seviyeden daha yüksek agresif ajanlar içerebilen kirletici maddelere maruz kalabilirler.
Bu tür kirleticilerin türü ve konsantrasyonu tasarım aşamasında biliniyorsa, spesifik ajanlara dirençli uygun bir dış katman seçilerek bu saldırıya
direnecek bir bağlantı tasarlamak mümkündür.
Konum
Bir kompansatörün dahili olarak bir bina içinde veya dışında bulunup bulunmadığı ve elementlere maruz bırakılma durumu, dış katman tipinin
seçiminde de bir etkiye sahip olabilir. Kapalı ortama yerleştirilmiş kompansatörler mutlaka su geçirmez dış katmanlar gerektirmeyebilir.
Baca gazı sızdırmazlığı (TI-002) veya nekal sızdırmazlığı (TI-003) elde etmek için kullanılan cıvata yükleme tablosu aşağıdaki gibidir. (MoS2
yağlamalı cıvata için geçerlidir).
Baskı Laması Ölçülendirme Tablosu
Ortamdaki toz içeriği, kompansatör karkasının özel bir tasarımını gerektirebilir.
Genel olarak aşağıdakilerden kaçınılmalıdır:
• Toz parçacıklarının neden olduğu aşınma
• Esnek elemanda tortunun çökmesi ve sıkışması
Çok çeşitli uygulamalar ve kompleks tasarımlar nedeniyle, özel mühendislik önerileri için lütfen bize
başvurun.
Sonlu Eleman Analizi, gerçek dünyadaki bir yapının veya montajın kuvvetlere, ısıya, titreşime,
mekanik strese karşı ne kadar dayanacağını veya istenilen performansı gösterip gösteremeyeceğini
incelemek için bilgisayar aracılığı ile hesaplama metodudur. Buna "analiz" denir, ancak ürün
tasarımında, ürün kullanıldığında ne olacağını tahmin etmek için kullanılan yöntemdir.
Sonlu elemanlar yöntemi, gerçek bir nesneyi çok sayıda öğeye ayırarak çalışır ve her bir elemanın
davranışı, çalışacağı koşullarda bir dizi matematiksel denklemle incelenir. Bilgisayar programı daha
sonra tüm nesnenin davranışını tahmin etmek için tüm bireysel davranışları toplar.
Sonlu Elemanlar Yöntemi, kompansatörlerin aşağıdaki fiziksel olaylara göre davranışını tahmin
etmek için kullanılır:
• Isı transferi
• Mekanik stres
• Titreşim
Yöntem, kompansatörlerin tasarımını ve gaz türbini egzoz sistemlerinde kullanılan yapılarını
doğrulamak için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kumaş kompansatörler, makul derecede pratik olduğu kadar sızdırmaz olacak şekilde tasarlanmıştır. Her ne kadar laboratuvar koşulları altında sıfır
sızıntı veya nekal sızdırmazlık göstermek nispeten basit bir mesele olsa da yüksek sıcaklıkta çalışan çok katmanlı kompansatörlerin saha
performansını kapsamlı testlerle doğrulamaksızın sızdırmaz (veya sıfır sızıntı) olarak değerlendirilmemelidir.
Tek katmanlı elastomerik kompansatörlerin dikkatli seçimi ve tasarımı sayesinde, doğal esneklikleri ile, bitişik metal işçiliğinin kalitesine ve tasarımına
yeterince dikkat edilmesi koşuluyla sıfır kaçak sistemlerinin sağlanması çok daha kolaydır.
Kumaş kompansatörlerin büyük çoğunluğu (hem tekli hem de çok katmanlı), uygun malzemeler belirtilmişse kompansatör gövdesi boyunca sızdırmaz
olarak değerlendirilebilir. Bununla birlikte, genel metal işi durumuna ve tasarımına, kelepçeleme alanlarına ve bunların yüzey kaplamalarına, cıvata
veya kelepçeler gibi sabitleme sistemlerine ve kompansatörlerin flanş takviyelerine özel dikkat gösterilmelidir. Sistem kayıpları için en büyük
potansiyelin bulunduğu alanlar budur. Mümkün olduğunda, entegre olarak monte edilmiş kompansatör bezi ile tedarik edilen yeni metal karkas, her
zaman sahadaki bez birleştirmelerinden ve bezin karkasa montajından çok daha düşük bir sızıntı oranı sağlayacaktır.
Uygun test yöntemlerini (3) kullanarak, laboratuvar koşullarında baca gazı geçirmez (4) ve nekal geçirmez (5) sistemlerini göstermek mümkündür.
Çalışma sırasında nekal sızdırmazlığı sağlamak için, bu tür testler sahaya kurulumdan sonra yapılmalıdır.
(3) DECHEMA Bilgi Bülteni ZfP 1, ek 2'ye benzer test yöntemleri Madde 2.2 “Köpük sıvısı ile kabarcık yöntemi”.
(4) Test özellikleri RAL TI-002 Rev. 1- 06/98 Baca Gazı Sıkı Kumaş Kompansatör sızdırmazlığı “… körük alanında kabarcık oluşmamalıdır…” ve “… ancak körüğün kelepçeleme alanında ve
bez birleşim alanında sınırlı sayıda köpük kabarcığının meydana gelmesine izin verilir” anlamına gelir.
(5) Test özellikleri RAL TI-003 Rev. 1- 06/98 Nekal Geçirmez Kumaş Kompansatörler “… körük alanında kabarcık görünmemelidir…” ve “… bu hem körük alanını hem de kelepçeleme alanını
kapsamaktadır ...”.
Baca kanalı sistemindeki nem, kumaş kompansatörün ömrü üzerinde ciddi, zararlı bir etkiye sahip olabilir ve bu nedenle dikkatli bir şekilde
düşünülmelidir. Sıvının çiy noktasının üzerindeki çalışma sıcaklıklarında, nem içeriği sadece sistem soğuduğunda görünecektir. Bununla birlikte, bu
nem genellikle agresif kondensat olarak görünür ve sık sık termal döngüler varsa önemli bir faktördür. Çiy noktasının altındaki çalışma sıcaklıklarında,
ortam çok aşındırıcı ve kompansatöre zarar verebilecek derecede yüksek nem içerebilir.
Soğuk ortam koşullarının hüküm sürdüğü yerlerde, yoğuşma sorunlarına yol açabileceğinden kumaş kompansatörlerin kullanımına dikkat edilmelidir.
Kompansatör, nispeten düşük sıcaklıktaki bir kanal sistemine yerleştirildiğinde çiylenme meydana gelebilir, bu da içeriden saldıracak olan kondensat
oluşumuna neden olur. Bu durum, dış yalıtım sağlanarak karşılanabilir (Not; iç yalıtımdan kaçınılmalıdır). Kompansatörler, yalnızca iç kanal
sıcaklığının, kompansatör bezinin maksimum sıcaklık kapasitelerinin altında olduğu uygulamalarda harici olarak yalıtılmalıdır.
Asidik kondensattan daha az etkilenen alternatif malzemelerin kullanımına daha fazla önem verilebilir.
Kanal veya gaz türbini yıkamasının gerekli olduğu durumlarda, kompansatör malzemesinde nem birikmesini önlemek için kompansatör malzemesine
monte edilmiş uygun bir drenaj sağlanmalıdır. Bu gibi yerlerde birikmenin olmaması için kompansatör, sistemin en alçak noktası olmamalıdır.
Kumaş kompansatörler, kanallardaki ve boru hatlarındaki hareketleri ve yanlış hizalamaları emecek şekilde tasarlanmıştır. Kompansatör bezinin aktif
uzunluğu harekete izin veren kısımdır. Aktif uzunluk, kanal sisteminin titreşim ve termal hareketlerini emer ve flanşlar arasındaki esnek uzunluk ile
aynı olabilir veya olmayabilir:
Hareketler normalde kanal plakasının veya borunun termal genleşmesiyle gerçekleşir, ancak rüzgâr, kar yükü, kanal yanlış hizalanması, titreşim,
çökme ve deprem gibi diğer hareket türleri de mümkündür.
Kumaş kompansatör 5 farklı hareketi mümkün kılar:
Titreşim Ve Hareket Döngüleri
Titreşimin neden olduğu hareket, yavaş ve nispeten seyrek olan termal döngü nedeniyle hareket ile karıştırılmamalıdır. Lifli malzemeler yüksek
frekans ve genlik koşullarında zayıftır. Sonuç olarak, doğru malzeme seçimini sağlamak ve uygun tasarım önerileri sağlamak için titreşimler termal
hareketlerden ayrı olarak düşünülmelidir.
Kanal içi gürültüler, belirli koşullar altında önemli bir tasarım değerlendirmesi olabilir ve kanalın akustik iyileştirmesi ile
azaltılabilir. Kumaş kompansatörler bir kanal sistemindeki birincil gürültü kaynağı olabilir ve bu gürültüyü azaltmak için
tasarıma dahili bir akustik destek dahil edilebilir.
İzolasyon yastığı, sıcaklığa dayanıklı dokuma kumaş veya tel örgü (veya her ikisi) içine yerleştirilmiş ve kompansatör ve
yönlendirici arasında bulunan yalıtım malzemesinden imal edilecektir.
Dahili yönlendirici plakaların tasarımı da bir kompansatörün akustik performansında önemli bir rol oynayabilir.
Bir sistemdeki çalışma basıncı, kumaş kompansatörün tasarımını etkileyen önemli bir faktördür. Malzemelerin çok esnek
doğası, ele alınması gereken bir dizi tasarım sorununu beraberinde getirir. Kanal sistemlerindeki maksimum çalışma
basınçları boru hattı sistemleriyle karşılaştırıldığında düşük olmasına rağmen, pozitiften negatife veya kısa süreli tepe
basınçları gibi geniş basınç değişimleri meydana gelebilir. Bu tür değişiklikler belirtilen tasarım basıncına ve müşteri
tarafından beklenen gaz sızdırmazlığının ölçüsüne yansıtılmalıdır. Malzemelerin seçiminde ve yapımında özellikle dikkatli
olunması gereken hususlar şunlardır:
• Kompansatör bezinin aşırı gerilmeden, tüm hareket ve sıcaklık koşulları altında belirtilen
tasarım basıncının muhafaza edilmesi
• Kompansatör bezinin sıkışık kalmasına yol açacak veya kanalın keskin ve sıcak
kısımlarıyla temas etmesine neden olabilecek pozitiften negatife basınç değişiklikleri
• Kompansatör bezinin baskı flanşlarının cıvata kafalarına temas etmesine sebebiyet
veren yüksek pozitif basınç ve sıkışma
• Kompansatör katmanları arasında sıcak gaz dolaşımına izin verebilecek önemli hava
boşluklarına neden olan basınç değişiklikleri
• Sistem çalışması sonucu oluşan basınç dalgalanmaları
Pulsasyon
Bir kanal veya boru hattındaki basınç titreşimi, bir kompansatör bezi, özellikle de dokuma seramik elyaf katmanlarından
üretilenler için zararlı olabilir. Basınçtaki hızlı değişim, liflerin yorgunluğuna neden olur ve kompansatör bezinin erken
bozulmasına neden olabilir. Kompansatör bezinin motora çok yakın takılmadığından emin olmak için yanmalı motor
egzoz sistemleri için kompansatör bezleri tasarlanırken özellikle dikkat edilmelidir. Basınç dalgalanmalarının azalması için
yeterli bir mesafe gereklidir.
Sarsıntı
Sarsıntı, özellikle sistemin dengesiz olduğu fanlardan kaynaklanabilir ve komşu fanlar için kompansatör bezleri için
kullanılan malzemeler bu düşünülerek seçilmelidir. Kompansatör bezinin erken bozulmasına yol açabilecek sarsıntıların
üstesinden gelmek için, malzemeler salınımları sönümlemek için yeterli kalınlıkta ve yoğunlukta olmalıdır. Güçlendirilmiş
elastomerik malzemeler genellikle fan girişine veya çıkışına takılan kompansatör bezleri için uygundur.
Kompansatör bezi üzerindeki sarsıntı, yüksek gaz hızından da kaynaklanabilir, ancak genellikle kanala veya kanal
çerçevesine tutturulmuş uygun bir yönlendirici plakanın dikkatli tasarımı ile elimine edilir. İzolasyon yastığının dahil
edilmesi, sarsıntıyı en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Çalışma Sıcaklığı
Çalışma sıcaklığı, işletim altındaki baca kanalı sistemindeki ortamın normal sıcaklığıdır. Normalde tasarım
veya maksimum çalışma sıcaklığı olarak derece °C olarak belirtilir.
Termal Çevrim
Bir termal çevrimin tanımı, baca kanalı sistemindeki sıcaklığın ortamdan tam çalışma sıcaklığına taşınması
ve daha sonra ortama geri dönmesidir. Termal devir sayısı genellikle gaz türbini egzoz sistemleri için çelik
çerçevelerin ömür beklentisi hesaplanırken veya soğutma sırasında sistemde nemin kaç kez ortaya
çıkabileceği göz önüne alındığında kullanılır.
Sapma Sıcaklığı
Bazen, baca kanalı sistemleri ortalamadan çok daha yüksek çalışma şartlarına ulaşabilir. Bu, kısa bir süre
için sistemdeki sıcaklığın normal çalışma sıcaklığının üzerine çıktığı bir durumdur. Kompansatör imalatında,
malzeme seçimi yaparken bu istenmeyen durumun süresi ve sıcaklığı dikkate almalıdır.
Harici İzolasyon
Dış yalıtım, çiy noktasının altında yoğuşmayı önlemek amacı dışında kullanılmamalıdır. Kanal yalıtımının
sona ermesi, dış katman üzerindeki hava akışı için kritik öneme sahiptir ve genel olarak 45°'dan daha az
olmayan bir açıda pahlanmalıdır. Çok sıcak uygulamalar için, yalıtım sonlandırması metal çerçevelerdeki
İzolasyon yastığı, kompansatör bezi ile ile yönlendirici sac arasındaki boşluğu doldurmak için kullanılabilen, çoğunlukla
kapalı bir yastık biçiminde, yüksek ısıya dayanıklı dökme elyafların, yüksek mekanik mukavemete sahip kumaşlar ile
kaplanmasıyla oluşan bir bileşendir.
Kompansatör tasarımına dahil edilmelerinin başlıca nedenleri:
• İyi termal özelliklere sahip yalıtım malzemelerinin kullanılmasıyla kompansatör bezi için ek termal koruma
sağlamak.
• Katı partiküllerin kompansatör bezi boşluğuna girmesini önlemek için. Ortamın ağır toz içeriğine sahip olabileceği
sistemlerde iki ana zorluk vardır. İlk olarak, esnek elemanda hasar ve erken arızaya neden olan aşındırıcı parçacıklar
potansiyeli. İkinci olarak, parçacıklar boşlukta birikerek sıkışabilir ve sistemdeki sıkıştırma hareketlerini önleyebilir.
• İyi akustik zayıflatma veya emme özelliklerine sahip dökme malzemelerin kullanılmasıyla kompansatör sisteminin
akustik performansını iyileştirmek.
• Esnek elemanlara destek sağlamak ve bu varyasyonların esnek elemanlara iletilmesini engelleyerek titreşim veya
“çarpıntı/vuruntu” etkilerini en aza indirmek.
İzolasyon Yastığı Konstrüksiyonları
A. Flanşlı Tip
Bu montaj şekli izolasyon yastığının pozisyonunu koruyarak ısı dayanımının en yüksek seviyeye çıkmasını sağlar. Bu
sistemde, izolasyon yastığının flanşları, kompansatör bezi ve baskı flanşlar arasına civatalanmıştır. Bu sayede
izolasyon yastığı, kompansatör bezi ile beraber hareket ederek akışkanın sıcaklık, aşındırıcı toz gibi yıpratıcı etkilerine
karşı kompansatör bezini korur.
B. Pimli Tip
Bu sistemde, izolasyon yastığı, kompansatör bezi ile birlikte hareket edebilmesi için metal aksama izolasyon pimleri
yardımıyla sabitlenir. Sabitleme işlemi kanal kenarlarının içine veya yönlendirici plakalar üzerine yapılabilir.
C. Blok Tip
En pratik imalat ve montaj imkânı sunan blok tip izolasyon yastıkları, kompansatör bezi ile yönlendirici sac plakası
arasına yerleştirilir.
Yönlendirici plakaların tasarımı, kompansatör çerçeve tasarımı ile yakından ilişkilidir ve yönlendirici, genellikle kanalın kendisinin bir
kısmı tarafından oluşturulur. Birçok varyasyon mümkündür, ancak bir dizi yaygın tip aşağıda tanımlanmıştır.
Dahili bir yönlendiricinin şekli, hareketin kısıtlanmadığından emin olmak için önemli bir tasarım boyutudur. Ana işlev, yüksek hızlı
gazları veya partikülleri esnek elemandan uzak tutmaktır, böylece kompansatör bezinin erozyonunu önler.
Diğer önemli hususlar:
• Aşınma olasılığı ile orantılı olarak malzemenin kalınlığı,
• Sıcaklık nedeniyle genişleme ve deformasyon göz önünde bulundurularak, yönlendiricinin her bir bölümünün uzunluğu,
• Kompansatör bezini ve yastığını koruma gereksinimi
• Yönlendirici plakanın kaynak biçimi
Yönlendirici plakalar, toz veya yoğuşmayı hapsetmeyecek şekilde tasarlanmalıdır. Detaylı bilgi için lütfen bize danışın.
Partikül Tahliye Borusu, çok yüksek katı partikül içeriğine sahip
sistemlerde, kompansatör boşluğuna dolan partiküllerin otomatik veya
manuel şekilde tahliyesini gerçekleştirmek için kullanılmaktadır.
Bu sayede kompansatörün uzun ömürlü çalışması amaçlanmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen bize danışın.
Partikül Saptırıcı, çok yüksek katı partikül içeriğine sahip, yukarı yönlü
akışkanın varlığında kullanılan, yönlendirici plakanın hemen yukarısında
yerleştirilmiş, L profilli bir metal bileşendir.
Yer çekiminden veya türbülans akımlarından dolayı aşağı düşen
partiküllerin, yönlendirici plakanın içerisine girerek birikmesini önler.
Bu sayede kompansatörün uzun ömürlü çalışması amaçlanmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen bize danışın.
Kompansatör bezine zarar verebilecek korozif asidik yoğuşmanın
tahliyesi için paslanmaz çelik veya PTFE malzemeden işlenmiş drenaj
borusu, kompansatörün yere en yakın kısmına takılır.
Bununla beraber yoğuşma bariyeri tipi yönlendirici sac kullanılması
oluşacak yoğuşmanın kompansatör bezi içerisine dolmasını büyük
oranda engelleyecektir.
Bu sayede kompansatörün uzun ömürlü çalışması amaçlanmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen bize danışın.
Yüksek akışkan sıcaklığı, zaman içerisinde kompansatörün metal gövdesindeki
sıcaklığının artmasına neden olur.
Eğer biriken ısı doğru bir şekilde bertaraf edilmez ise, kompansatör esnek
elemanlarının, özellikle de ısı dayanımı bakımından en düşük mukavemete sahip dış
katmanın hızlıca deforme olmasına yol açacaktır.
Bunun önlenmesi için ısı iletim katsayısı en yüksek olan bakır malzemeden imal flanş
kanatçıkları kullanılarak, flanş bölgesinde biriken ısı konvektif iletim yolu ile
kompansatör üzerinden havaya aktarılır.
Flanş kanatçıklarının kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda, baskı laması
üzerinde kullanılacak contaların, ısı iletim katsayısı düşük malzemelerden
kullanılması (örn: Klingrit conta) kompansatör gövdesi ile baskı laması arasındaki ısı
köprüsü kesilerek, esnek eleman üzerindeki ısı birikmesi engellenebilir.
Kumaş katmanlı kompansatörlerin bağlantısında kullanılan birkaç yöntem vardır, en yaygın
olanlardan bazıları aşağıda detaylandırılmıştır:
Kompansatör Bezi Konfigürasyonu | Bağlantı Aracı | Hat Kesiti | Hat Boyutu | Çalışma Basıncı | Bağlantı Maliyeti | Yorum |
---|---|---|---|---|---|---|
Bant Tipi | Vidalı Kelepçe | Dairesel | Küçük | Düşük | Düşük | Hızlı kurulum |
Civatalı Kelepçe | Dairesel | Küçük - Büyük | Düşük | Düşük | Hızlı kurulum. Eşit sıkıştırma basıncı sağlamak için daha büyük çaplarda çeşitli segmentlerde geçiş yapın | |
Baskı laması | Dairesel / Dikdörtgen | Küçük - Büyük | Düşük - Yüksek | Orta | Yüksek sıcaklık kapasitesi | |
Dıştan Baskılı Lama | Dairesel / Dikdörtgen | Küçük - Büyük | Düşük | Yüksek | Orta Sıcaklık Kapasitesi | |
U Tipi | Baskı Laması | Dairesel / Dikdörtgen | Küçük - Büyük | Düşük - Yüksek | Orta | Orta Sıcaklık Kapasitesi |
Vidalı / Civatalı Kelepçe
Küçük çaplı dairesel bant tipi kumaş kompansatörlerde kullanılır ve genellikle paslanmaz çelik şeritten imal edilir.
Baskı Laması
Cıvata, somun ve pul kullanılarak montajı yapılan baskı lamaları, yüksek sıcaklık ve yüksek basınç
altında kompansatör bezinin çalışmasına izin verir.
Yaylı rondelalarının genellikle cıvata yükünü korumaçin kullanılması gerektiğini unutulmamalıdır:
Pozitif basıncın yüksek eksenel hareketle birleştiği durumlarda, cıvata başlarının kompansatör bezinin dış katmanına zarar vermesini önlemek için havşa başlı cıvatalar kullanılmalıdır:
Dıştan Baskılı Lama
Genellikle bant tipi kompansatör bezlerinde kullanılan bu bağlantı sistemi, bir önceki bağlantı sisteminin uygun olmadığı ortamlar için
alternatif bir çözümdür.
Etkili sızdırmazlık, esnek elemanın tutturulduğu çerçevelerin tasarımına bağlıdır. Kompansatörün tipine bağlı olarak çerçevenin birçok varyasyonu
mümkündür, ancak uygulamaların çoğunu kapsayan bazı temel yapılandırmalar vardır.
1) BANT TİPİ KOMPANSATÖR BEZİ
Hem imalat hem de bağlantı açısından en etkili bağlantıyı sağlar. Bant tipi kompansatörler için çerçeveler, U-tipi kompansatörlerinkinden biraz daha
karmaşık olabilir, ancak bu, esnek elemanın onarımı veya değiştirilmesi kolaylığıyla dengelenir. Genel olarak, bunlar U-tipi kompansatörlerden daha
uzun ömür sağlar.
Kumaş katmanlı kompansatörün esnek elemanı, kompansatörün tasarlandığı hareketi emmesi veya buna izin
vermesi bakımından en önemli işlevi yerine getirir. Bu hareket eksenel, yanal, açısal veya bunların herhangi bir
kombinasyonu olabilir. Dikdörtgen kompansatörlerde, köşeler en büyük zorluğu temsil eder ve dikkatli bir
tasarım düşüncesine ihtiyaç duyar.
Pahalı kalıplama teknikleri olmadan, U-tipi kompansatörlerin köşeleri genellikle bombe yapmaz ve bu nedenle
hareket, eksenel düzlemde buruşma ve yanal hareket altında gerilme ile yüklenen malzeme üzerindeki zorlanma
ile sınırlıdır. Kalıplanmış köşelere sahip elastomerik kompansatörler, bu gerilimlerin bazılarının üstesinden gelir,
ancak kompozit kompansatörler, kumaş elemanının erken arızalanmasını önlemek için dikkatli bir tasarıma
ihtiyaç duyar.
Radyuslu köşeye sahip bant tipi kompansatörler, dikdörtgen montajlar için en iyi çözümü sunar. Kompansatör
malzemesi dairesel kompansatörlere benzer şekilde hareket edebilir ve hareketlerin yüksek olduğu durumlarda
köşe, hem eksenel hem de yanal hareket için ek pay içerecek şekilde ayarlanabilir. Radyuslu köşeler, yüksek
termal gerilimlere maruz kalan sıcak kompasantör karkaslarının tasarımında da avantajlıdır.
Fanflex kompansatörler, düşük sıcaklık bölgelerinde boru ve kanal
sistemlerinde ısıl genleşme, titreşimler ve yanlış hizalanmaları sönümler.
* Opsiyonel
ChemFlex kompansatörler, agresif kimyasal içeren boru ve kanal
sistemlerinde termal genleşme, titreşimler ve yanlış hizalanmaları
sönümler.
* Opsiyonel
MultiFlex kompansatörler, kuru ve orta sıcaklıktaki bölgelerde
boru ve kanal sistemlerinde ısıl genleşme ve yanlış hizalanmaları
absorbe eder.
UltraFlex kompansatörler, kuru ve orta sıcaklıktaki bölgelerde
boru ve kanal sistemlerinde ısıl genleşme ve yanlış hizalanmaları
absorbe eder.
* Opsiyonel
ArmiFlexs kompansatörler, kuru, yüksek sıcaklık ve yüksek debili
bölgelerde boru ve kanal sistemlerinin ısıl genleşmesini ve
kaymasını güvenle absorbe eder.
Sıcaktan sıcağa, Sıcaktan soğuğa ve soğuktan soğuğa olmak üzere üç temel türbin kompansatörü tipi vardır.
Her tip, kurulacağı yerin çalışma şartlarına bağlı olarak belirlenir ve her biri, özel yapı ve tasarım malzemeleri gerektirir.
Türbin girişleri ve türbin egzoz kompansatörleri için Metrik Endüstriyel tarafından üretilen birçok tasarım vardır.
Aşağıda temel kurulumu gösteren bazı tipik örnekler verilmiştir.
Soğuktan Soğuğa gaz türbini
kompansatörü konfigürasyonları, her iki
bağlantı flanşının da iç izolasyona sahip
olduğu bölgelerde kullanılmaktadır.
Slot delikli yönlendirici plakaların
montajı için bağlantı flanşına kaynaklı
gijonlar (saplama) kullanır, bu sayede
asılı yönlendirici plakalar sıcaklık
artışıyla birlikte slot deliklerin müsaade
ettiği yönde ve miktarda serbestçe
hareket eder.
Bu modelde, kompansatör karkasının
hiçbir kısmı doğrudan sıcak gaz akışına
maruz kalmaz.
Sıcaktan Soğuğa gaz türbini kompansatörü
konfigürasyonları, bir bağlantı flanşının egzoz
gazı sıcaklığında çalıştığı, diğer bağlantı
flanşının iç izolasyona sahip olduğu
bölgelerde kullanılmaktadır.
İzolasyonsuz flanş tarafındaki kompansatör
yastığı, izolasyon pulları ile çapa pimlere
sabitlenir ve yönlendirici gövdeye kaynaklanır.
İç izolasyonlu flanş tarafında ise slot delikli
yönlendirici plakaların montajı için bağlantı
flanşına kaynaklı gijonlar (saplama) kullanır,
bu sayede asılı yönlendirici plakalar sıcaklık
artışıyla birlikte slot deliklerin müsaade ettiği
yönde ve miktarda serbestçe hareket eder.
Sıcaktan Sıcağa gaz türbini kompansatörü
konfigürasyonları, her iki bağlantı flanşının
egzoz gazı sıcaklığında çalıştığı bölgelerde
kullanılmaktadır.
Özel karkas tasarımı, geleneksel kompansatör
karkaslarına oranla çok yüksek çevrim sayısı
yapma imkanı sunar.