Kumaş katmanlı Kompansatör ler, termal değişikliklerin neden olduğu hareketi emerek kanal sistemlerinde stres rahatlaması sağlamak için tasarlanmış esnek bağlantı elemanlarıdır. Ayrıca titreşim izolatörleri,
amortisörler gibi davranırlar ve bazı durumlarda bitişik kanalların veya ekipmanların yanlış hizalanmasını telafi ederler.
Tasarıma bağlı olarak sentetik elastomerler, kumaşlar, yalıtım malzemeleri ve floroplastikler de dahil olmak üzere çok çeşitli malzemelerden üretilirler.
Tasarımlar, aşırı sıcaklık veya korozyon altında çalışmak için metal çerçevelere bağlı tek bir kattan karmaşık, çok katlı yapılara kadar uzanır.
Ortam sıcaklığı, ortam basıncı, akışkan türü, dış ortam şartları ve hareket miktarları olmak üzere 5 ana veri üzerinden katman seçimi yapılmaktadır.
Asidik ortamlar için PTFE film laminasyonlu katmanlar, yüksek çevrim gerektiren ortamlar için tel takviyeli katmanlar, yüksek basınçlı ortamlar için önformlu basınç destek katmanı, 300°C ve üzeri sıcaklıklar için Kompansatör
yastığı kullanılması gibi uyulması gereken temel kurallar yerine getirildiğinde Kompansatör ün çalışma ömrü maksimuma çıkartılmış olur.
Kompansatör bezinin maksimum performansta çalışması için doğru montaj tekniklerinin uygulanması şarttır. Temel montaj hususları aşağıda belirtilmiştir;
Silikon kaplı dış katman kumaşın 45° açıda en az 300mm üstüste binerek RTV silikon ile yapıştırılması. Bu işlem sırasında Silikon, kesinlikle tiner benzeri solventlerle inceltilmemelidir. Silikon uygulaması spatula
yardımıyla kumaşa zarar vermeden homojen bir şekilde yapılmalıdır.
PTFE film içeren kumaşlar 400°C sıcaklıktaki ütü ile katman kalınlığına bağlı olarak 1-3 dakika süreyle baskı uygulanarak 45° açıda yapıştırılmalıdır. Bu işlem sırasında kumaş yüzeylerinin ve PFA bantın tozdan arındırılmış
olması çok önemlidir. Sıcak ütü pres işlemi sonrasında yumuşayan birleşim bölgesi çok hızlı bir şekilde soğuk şoklama uygulanarak sertleştirilmelidir. Bu işlem sırasında birleşim bölgesinin hareket ettirilmemesi çok önemlidir.
Kompansatör bezinin montajı sırasında kullanılacak baskı lamalarının beze temas eden kenalarının pahlanması önemlidir, sivri kenarlar çalışma sırasında Kompansatör bezinin yırtılmasına yol açacaktır.
Baskı laması uygulamasında civatalama kurallarına uyulması şarttır. Baskı laması kalınlığı, genişliği, civata ölçüsü ve tork miktarı değerleri bu tablolara göre seçilmelidir. Aksi takdirde sızdırmazlık sağlanamayabilir veya
aşırı baskı neticesinde Kompansatör bezinde yırtılma oluşabilir.
Çelik karkaslı olarak set halinde sevk edilen Kompansatör ler, Kompansatör bez ve yastığına yük binmemesi ve montaj kolaylığı için destek(support) lamaları montajlı şekilde sevk edilir. Montaj sonrasında bu lamaların
sökülmesi önemlidir. Aksi takdirde Kompansatör karkası, hat üzerindeki uzamaları yeterli şekilde absorbe edemeyecektir.
Çelik karkaslı olarak set halindeki veya Kompansatör bezinden ayrı seyyar tipte yönlendiricilerin üzerine akışkan yönünü belirten işaretleme yapılır. Montaj sırasında bu işaretlemeye uyulması önemlidir. Ters yönde
montajlanacak yönlendirici, Kompansatör bezini/yastığını yüksek miktarda akışkana maruz bırakarak hızlıca deforma olmasına yol açacaktır.
Kompansatör dış katmanına zarar verebilecek dış etkenler (kül, asit, toz, vb.) muhafaza sacı benzeri uygulamalar ile ortadan kaldırılmalıdır.
Son kullanıcı tarafından iletilen veya uzmanlarımız aracılığıyla yapılan süpervizörlük sonucunda elde edilen verilere göre şekillendirilen Kompansatör projesi, imalat öncesi son kullanıcı onayına sunularak
teyit edilir, var ise gerekli revizyonlar uygulanarak proje nihai haline getirilir.
Üretimde kullanılacak tüm hammaddeler, üretim öncesi kalite kontrol süreçleri dâhilinde kontrol edilerek imalata dâhil edilir. İmalat süreci içerisindeki boyutlandırma, birleştirme, montaj, kaynak gibi birbirini takip eden tüm
işlemler arasında yine kalite kontrol süreçleri çalıştırılarak son mamüldeki kusur oranı minimize edilir.
Ortaya çıkan mamül sevkiyat öncesi son kez projeye göre kontrol edilip, tüm parametreler fotoğraflanarak kayıt altına alınır. Uygun ürünler üzerine "Metrik" kalite damgası vurularak garanti kapsamına alınır.
Termik santral, Demir-Çelik, Çimento, Alüminyum vb. üretim sanayi işletmelerinde yüksek sıcaklığa bağlı uzamaların olduğu veya yüksek hava debisine bağlı titreşimlerin olduğu ve maksimum 0,5 Bar basıncın olduğu yerlerde kullanılır.
Kompansatörlerin hat üzerindeki konumları BIM, CFD gibi 3B dijital analiz yöntemleri kullanılarak hesaplanır, bu hesaplamaların temel prensibi toplam uzamayı kompansatöre eşit ve doğru şekilde aktarmaktır.
Metal kompansatörler, termal genleşmeye bağlı hareketler için dengeleyici elemanlardır. Bir veya daha fazla metal körük ile her iki uçta konektörler ve uygulamaya bağlı olarak bağlantı mili, mafsal gibi
farklı aksesuarlardan oluşurlar. Sistemlerdeki gereksiz titreşimler hem sisteme hem de çevredeki ekipmanlara ciddi şekilde zarar verebilir.
Metal kompansatörler, bu titreşimleri yalıtmanın yanı sıra gürültü ve basınç dalgalanmalarını sönümlemeye yardımcı olur. Lens tipi, kardan mafsallı, mafsallı, dıştan basınçlı, basınç dengeleyici gibi farklı amaçlara hizmet eden farklı metal kompansatör türleri vardır.
Ortam sıcaklığı, ortam basıncı, akışkan türü, geometrik değerler ve hareket miktarları belirlendikten sonra, kompansatör tipine uygun standarda göre yapılan hesaplama neticesine en yüksek çevrim değerini
sağlayan malzeme seçilir.
• EN 14917 - Avrupa Standardı, basınç uygulamaları için metal Kompansatör tasarımı, üretimi ve montajı için gereksinimleri belirtir.
• EN 13445 - Ateşsiz Basınçlı Kaplar için Avrupa Standardı, basınçlı kapların tasarımı, imalatı ve muayenesi için kurallar sağlayan bir standarttır.
• EN 13480 - Metalik malzemelerden yapılmış güvenlik sistemleri de dahil olmak üzere endüstriyel boru sistemleri ve destekleri için gereksinimleri belirleyen bir Avrupa Standardı. EN 13480, yer üstü, kanallı veya yer altı metalik
borulara uygulanabilir.
• AD2000 - Birlikte “Basınçlı kap çalışma grubu”nu oluşturan çok sayıda dernekten oluşan bir çalışma grubu tarafından hazırlanan, basınçlı kap tasarımı ve üretimi için Alman uygulama kodu.
• ASME B31.1 - Bir Amerikan Ulusal Standardı, bir Güç Borulama Kodu. Güç boru sistemlerinin tasarımı, malzemeleri, imalatı, montajı, testi, muayenesi, işletimi ve bakımı için minimum gereksinimleri belirler.
• ASME B31.3 – Bir Amerikan Ulusal Standardı olan Proses Borulama Kodu, proses boru sistemlerinin yapımında kullanılan tasarım, malzemeler, imalat, test ve inceleme uygulamalarına ilişkin minimum kurallar dizisi sağlar.
• ASME VIII Böl. I - Kazanların ve basınçlı kapların tasarımı, imalatı ve denetimi için kurallar sağlayan bir Amerikan Ulusal Standardı.
• EJMA – 1955 yılında kurulmuş bir kuruluş olan Kompansatör Ortak Üreticileri Derneği tarafından yapılan bir tasarım kodu. Standart, metalik Kompansatör tasarımı, üretimi ve güvenli montajı için kurallar sağlar.
Metal kompansatör kendi başına boru hatlarında, kanallarda ve kaplarda herhangi bir eksenel, yanal ve açısal hareketi absorbe edebilir. Metal kompansatöre aksesuarların eklenmesi karmaşıklığı artırırken aynı
zamanda hareket yeteneklerini de iyileştirerek çevrim ömrünü uzatır. Metal Kompansatör ler için bazı aksesuarlar şunları içerir:
Son kullanıcı tarafından iletilen veya uzmanlarımız aracılığıyla yapılan süpervizörlük sonucunda elde edilen verilere göre şekillendirilen Kompansatör projesi, imalat öncesi son kullanıcı onayına sunularak teyit edilir, var ise
gerekli revizyonlar uygulanarak proje nihai haline getirilir.
Üretimde kullanılacak tüm hammaddeler, üretim öncesi kalite kontrol süreçleri dâhilinde kontrol edilerek imalata dâhil edilir. İmalat süreci içerisindeki lazer kesim, kaynak hazırlığı, montaj, kaynak gibi birbirini takip eden tüm
işlemler arasında yine kalite kontrol süreçleri çalıştırılarak son mamüldeki kusur oranı minimize edilir.
Ortaya çıkan mamül sevkiyat öncesi son kez projeye göre kontrol edilip, tüm parametreler fotoğraflanarak kayıt altına alınır. Uygun ürünler üzerine "Metrik" kalite damgası vurularak garanti kapsamına alınır.
Termik santral, Demir-Çelik, Çimento, Alüminyum vb. üretim sanayi işletmelerinde yüksek sıcaklığa bağlı uzamaların olduğu veya yüksek hava debisine bağlı titreşimlerin olduğu ve maksimum 100 bar basıncın olduğu yerlerde
kullanılır.
Kompansatörlerin hat üzerindeki konumları BIM, CFD gibi 3B dijital analiz yöntemleri kullanılarak hesaplanır, bu hesaplamaların temel prensibi toplam uzamayı Kompansatör e eşit ve doğru şekilde aktarmaktır.